مقدمه
نکات مربوط به حل مشکلات شیردهی را از مشاور شیردهی ترزا پیتمن (Teresa Pitman) برای شما آورده‌ایم.
حل مشکلات شیردهی
شیردهی یک امر عادی و طبیعی است، اما همیشه آسان نیست. از آنجا که بسیاری از مادران در طول مسیر و دوران شیردهی، با چند چالش روبرو هستند، ما 15 مشکل متداول شیردهی را که ممکن است با آن‌ها روبرو شوید، همراه با راه‌حل‌هایی برای رفع آن‌ها، برای شما آورده‌ایم.
اگر با خواندن نکات زیر، مشکل شما حل نشد، حتماً از یک مشاور شیردهی، یک پرستار بهداشت عمومی، ماما یا پزشک متخصص کمک بگیرید.
نگرفتن سینه مادر توسط نوزاد (قفل نشدن دهان)
ملیبروک (Millbrook)، مشاور شیردهی مستقر در کانادا می‌گوید: “راه حل این مشکل، تماس پوست با پوست مادر با نوزاد است. تماس پوست با پوست، یک درمان جادویی برای نوزادی است که سینه مادر را نمی‌گیرد. این کار حتی در سایر موارد نیز به شما کمک می‌کند.”
برای انجام این کار، از کمر به بالا برهنه شوید. نوزاد هم فقط پوشک به تن داشته باشد و لباس دیگری تنش نباشد. سپس کودک را روی سینه خود، در حالت نیمه خوابیده و راحت، رها کنید.
وقتی کودک شما برای شیر خوردن آماده شود، سینه را پایین می‌کشد، آن را می‌گیرد و دهانش را به دور نوک سینه قفل می‌کند. تا زمانی که این اتفاق بیفتد و نوزاد سینه شما را بگیرد، بسیاری از شما نیاز دارید که شیرتان را در یک ظرف، با استفاده از دست یا دستگاه پمپ، بدوشید. این کار در این مدت به افزایش شیر شما کمک می‌کند.
به خواب رفتن نوزاد هنگام شیردهی
اگر نوزادتان تا سینه شما را به دهان می‌گیرد، پس از چند دقیقه می‌خوابد و شما حتی نمی‌دانید که او اصلا شیر خورد یا نه، باید این کار را انجام دهید:
بهترین کار، بیدار کردن نوزاد و دادن ادامه شیر به او است. شما می‌توانید برای این کار، فشرده‌سازی پستان را برای به جریان افتادن شیرتان، انجام دهید. فقط کافیست سینه خود را (به آرامی، نه به منظور کبودی) بین انگشت شست و انگشتان دیگرتان فشار دهید. کودک شما این کارتان را با مکیدن و بلعیدن شیر پاسخ خواهد داد. وقتی مکیدن نوزاد متوقف شد، رها کنید، سپس دوباره سر سینه‌تان را فشار دهید. همچنین نوازش زیر چانه نوزاد می‌تواند کودک خواب‌آلود را به مکیدن تشویق کند.
درد گرفتن نوک سینه
مادران نوزادان، ممکن است کمی حساسیت را در ناحیه سینه، زمانی که نوزاد نوک سینه را به دهان می‌گیرد، تجربه کنند، اما آن‌ها مطلقاً نباید احساس درد داشته باشند.
اگر زمانی که نوزاد سینه شما را می‌گیرد، احساس درد می‌کنید، احتمالا به این دلیل است که در ابتدا، دهان او به اندازه‌ی گرفتن سر سینه شما، بزرگ نیست.
سعی کنید که کودک دهانش را باز کند، چانه‌اش را به پستان شما فشار دهد و سرش را به عقب برگرداند تا بینی او از پستانتان دور شود. مطمئن شوید که دستتان پشت سر او نباشد، زیرا این امر می‌تواند از یک گرفتن سینه خوب، جلوگیری کند. اگر انجام این تنظیمات کمکی به رفع درد شما نکرد، با یک متخصص شیردهی مشورت کنید.
صورتی بودن نوک سینه و درد هنگام شیردهی
اگر چنین علائمی دارید، حتما در اولین فرصت با پزشک، ماما یا مشاور شیردهی خود مشورت کنید. زیرا این مشکلات شیردهی، علائم برفک است. برفک عفونت با ارگانیسم مخمری به نام کاندیدا آلبیکانس است.
کودک نیز ممکن است این عفونت را در دهان یا ناحیه لگن خود داشته باشد، بنابراین معمولاً هر دوی شما همزمان نیاز به درمان دارید.
ژنتیان بنفش
یک داروی بدون نسخه که اغلب برای رفع برفک مفید است، بنفش کریستال (ویوله ژنتیان) است. این دارو، درست قبل از تغذیه کودک، بر روی نوک سینه‌های مادر زده می‌شود. از این طریق، مقداری از این دارو، به کودک نیز می‌رسد.
این کار را یک یا دو بار در روز به مدت سه یا چهار روز انجام دهید. ژنتیان بنفش در داروخانه‌ها موجود است. ویوله دوژانسین 1% را تهیه کنید و به یاد داشته باشید که این محلول به هر لباس یا پارچه‌ای که برخورد کند، برای همیشه به رنگ بنفش در می‌آید. لب و دهان کودک نیز بنفش می‌شوند، اما نگران نشوید، پاک خواهند شد. اگر بنفشه جنتیان، برای حل مشکل، کاری از پیش نبرد، پزشک داروهای بانسخه را تجویز می‌کند.
شیردهی مکرر
نوزادانی که دائماً در حال شیر خوردن هستند، می‌توانند نوزادانی کاملاً طبیعی باشند. نوزادان معده کوچکی دارند و مرتباً نیازمند سیر کردن آن با شیر هستند. تصور کنید که از شما خواسته شده در شش ماه آینده، وزن خود را دو برابر کنید. چه کاری باید انجام دهید؟ چقدر باید غذا بخورید؟ قطعاً شما غذای زیادی خواهید خورد.
این همان چیزی است که از یک نوزاد می‌خواهند، و نوزادان هم همان کاری را انجام می‌دهند، که باید. از طرفی، برخی از مادران، ظرفیت ذخیره‌سازی کمتری در سینه خود دارند. بنابراین با اینکه آن‌ها در 24 ساعت شبانه‌روز، شیر زیادی تولید می‌کنند، اما کودک برای تأمین نیاز خود، به خوردن مداوم شیر نیاز دارد. به این حالت، در اصطلاح، تغذیه خوشه‌ای می‌گویند.
اگر نوزاد شما به خوبی رشد می‌کند و طبق برنامه وزنی یک نوزاد، در حال افزایش وزن است، و حداقل دو یا سه بار در روز، پوشک خود را کثیف می‌کند، همچنین نوک سینه‌های شما نیز زخم نمی‌شود، احتمالاً شیر خوردن مکرر نوزاد، برای او یک عادت است. اما اگر کودک به اندازه کافی رشد نمی‌کند، حتماً با پزشک متخصص اطفال یا پزشک خانواده صحبت کنید.
حس خفگی نوزاد در شیردهی
اگر می‌بینید، نوزادتان هنگام شیر خوردن، حالت خفگی و پریشانی پیدا می‌کند، به احتمال زیاد، به دلیل جریان زیاد و سریع شیر شما است. بعضی از مادران بیش از نیاز واقعی نوزادانشان شیر تولید می‌كنند. اغلب، شیر آن‌ها آنقدر سریع و با شدت زیاد جریان می‌یابد كه به نظر می‌رسد كودک در تلاش است از یک لوله آب بزرگ، شیر بنوشد.
این نوزادان اغلب مدفوع سبز کف‌دار نیز دارند. چند استراتژی که می‌توانند در حل این مشکل کارساز باشند: سعی کنید هر دو یا سه دقیقه از یک سینه دیگر به نوزاد شیر دهید، تا سرعت جریان شیر، کنترل شود. اگر این راهکار، کمکی به حل مشکل نکرد، تغذیه بلوکی را امتحان کنید.
تغذیه بلوکی به این صورت است که شما یک زمان را انتخاب می‌کنید، برای مثال چهار ساعت، و هر بار که کودک در این مدت زمان شیر می‌خواهد، سینه سمت چپ را به او بدهید. سینه سمت راست شما کاملاً در این مدت پر می‌شود. حالا چرا این ترفند به شما کمک می‌کند؟ زیرا پر بودن سینه سمت راست شما، نشان می‌دهد که سینه باید شیر کمتری تولید کند. سپس برای چهار ساعت آینده، فقط از سینه سمت راست برای شیردهی استفاده کند و اجازه دهید سینه سمت چپ کاملاً پر شود.
سینه متورم
متورم شدن سینه مادر معمولاً هنگامی اتفاق می‌افتد که تولید شیر، حدود سه روز پس از تولد کودک، افزایش یابد. اگر در حین زایمان، تزریق وریدی مایعات را داشته‌اید، درد و تورم می‌تواند بدتر از حد طبیعی باشد. در این حالت، در بافت پستان دچار ورم (تورم ناشی از مایعات در بدن)، خواهید شد. این ورم به همان اندازه‌ای است که شیر اضافی موجود در سینه، آن را متورم می‌کند.
برگ کلم تمیز را در داخل سوتین خود و بین سینه‌ها قرار دهید، برگ کلم می‌تواند تورم سینه را کاهش دهد. همچنین می‌توانید با استفاده از انگشتان خود، بافت پر از مایع اطراف نوک پستانتان را فشار دهید، سپس بلافاصله، سینه‌تان را داخل دهان نوزاد قرار دهید. شیردهی مکرر یا دوشیدن شیر با دست نیز، به رفع ناراحتی و ورم سینه کمک می‌کند. از استفاده از پمپی که مایعات بیشتری را به داخل پستان می‌کشد، خودداری کنید.
ترک نوک سینه
ترک نوک سینه، یک موضوع طبیعی برای مادران شیرده نیست. پزشکان، مادران را تشویق می‌کنند که ابتدا سعی کنند، نحوه گرفتن سینه توسط نوزاد را بهبود بخشند. زیرا ممکن است به دلیل اشتباه در گرفتن سینه توسط نوزاد، نوک سینه ترک خورده باشد.
اما اگر این کار را انجام دادید و مطمئن شدید که از این نظر مشکلی وجود ندارد، بنابراین احتمال دارد که مشکل از آناتومی دهان نوزاد باشد. به عنوان مثال، ممکن است او دارای فرنوم زبانی (گره زبانی) محکم باشد که حرکت زبان او را محدود می‌کند و از گرفتن مناسب سینه شما جلوگیری می‌کند. همچنین امکان دارد که دچار عفونت، روی نوک پستانتان شده باشید، که باید درمان شود. به پزشک خود مراجعه کنید و او را در جریان این مشکلتان قرار دهید.
نقطه حساس بر روی سینه
احتمالاً این نقطه حساس و سفت بر روی سینه، یک مجرای بسته‌شده (plugged duct) در سینه است. مجرای بسته‌شده یا مسدودشده سینه (plugged duct)، ناحیه‌ای از پستان است که در آن جریان شیر مسدود می‌شود.
تعدادی دلایل احتمالی برای این امر وجود دارد، اما درمان این مشکل، به هر دلیلی که رخ داده باشد، یکسان است.
برای اینکه بتوانید کمک کنید تا دوباره شیر در این قسمت، جریان یابد، به این ترتیب عمل کنید: سعی کنید کودک را طوری قرار دهید که چانه او به سمت ناحیه حساس باشد، سپس همزمان که در حال شیردهی به نوزاد هستید، آن نقطه از سینه را ماساژ دهید. بین نوبت‌های شیردهی به نوزاد، کمپرس گرم بر روی آن نقطه حساس قرار دهید. اگر با این راه‌حل‌ها مشکل حل نشد، از ماما یا پزشک خود در مورد درمان‌های سونوگرافی سوال کنید.
از طرفی اگر تب یا علائمی شبیه آنفولانزا، در شما ایجاد شود، ممکن است دچار التهاب پستان که ورم پستان نیز نامیده می‌شود، شده باشید. این امر نیز باید توسط پزشک بررسی شود.
لکه دردناک و قرمز بر روی سینه
مجرای بسته‌شده‌ی درمان‌نشده، یا نوک سینه‌ی ترک‌خورده یا آسیب‌دیده، ممکن است گاهی به ورم سینه یا همان عفونت پستان تبدیل شود. همچون راه‌حلی که برای حل مشکل مجرای بسته‌شده ارائه شد، با شیردهی مکرر، ماساژ ملایم و قرار دادن کمپرس گرما بر روی آن، سعی کنید آن را درمان کنید. همچنین تا آنجا که ممکن است، استراحت کنید. اگر در طی 24 ساعت بهبودی حاصل نشد و مشکل همچنان باقی ماند، یا اگر دچار تب نیز شدید، لازم است برای دریافت آنتی‌بیوتیک به پزشک یا ماما مراجعه کنید.
نقطه سفید در انتهای نوک سینه
این مشکل، بعنوان تاول شیر بر روی پستان شناخته می‌شود. تاول سفید روی نوک سینه، ناشی از تشکیل لایه‌های پوستی بر روی مجرا و به دام انداختن شیر، در پشت آن است.
تاول شیر طوری به نظر می‌رسد که گویا یک دانه شن بزرگ یا یک تکه شیشه در نوک پستان گیر کرده است و واقعاً می‌تواند درد داشته باشد. شما به شیردادن به نوزاد خود ادامه دهید و سعی کنید مایع حبس‌شده را خارج کنید. ممکن است لازم باشد با استفاده از یک سوزن استریل‌شده، روی پوست آن قسمت، سوراخ ایجاد کنید تا انسداد تشکیل‌شده، بتواند آزاد شده و شیر جاری شود.
سفید شدن نوک سینه پس از اتمام شیردهی
برخی مادران شکایت می‌کنند که پس از اینکه شیردهی به نوزادم تمام می‌شود، نوک سینه‌ام سفید شده و شروع به ضربان می‌کند. این وازواسپاسم (انقباض ناگهانی) در اثر تغییر ناگهانی دما، هنگام انتقال نوک پستان از دهان گرم کودک به هوای سرد ایجاد می‌شود. این مشکل به پدیده رینود نیز معروف است. خون، ناگهان از نوک پستان خارج می‌شود، و همین موضوع باعث سفیدی و درد در نوک سینه می‌شود. سعی کنید یک پارچه گرم و مرطوب را روی نوک پستان بمالید، یا آن را با روغن زیتون ماساژ دهید تا جریان خون به عقب برگردد. برای موارد شدید، می‌توان از داروهای تجویزشده از سمت پزشک استفاده کرد.
تف کردن نوزاد بعد از تغذیه
بیشتر نوزادان، گاهی تف می‌كنند و برخی از نوزادان، زیاد تف می‌كنند. اگر شما بیش‌ازحد دچار نشت شیر سینه می‌شوید، احتمالاً کودک شما بیش از حد شیر دریافت می‌کند و با تف کردن، از شر شیر اضافه خلاص می‌شود.
اگر نوزاد شما زیاد تف می‌کند، اما حالش خوب است و مضطرب به نظر نمی‌رسد و به خوبی هم وزن اضافه می‌کند، نگران نباشید. فقط دائماً یک حوله را دم دست خود نگه دارید.
اما اگر نوزاد شما زیاد تف می‌کند و همزمان حالش هم خوب نیست و مضطرب به نظر نمی‌رسد و به خوبی هم وزن اضافه نمی‌کند، یا آنقدر با قوت استفراغ می‌کند که شیر به فاصله 2 متری به دیواره برخورد می‌کند، برای بررسی مشکلات پزشکی احتمالی با پزشک یا ماما مشورت کنید.
پر نشدن سینه
یکی دیگر از مشکلات رایج دوران شیردهی، که مادران از آن شکایت دارند، مسئله حس پر نشدن سینه، بعد از یک مدت است. این اتفاق معمولاً از شش تا ده هفتگی نوزاد اتفاق می‌افتد و مادران اغلب نگران هستند که تولید شیر آن‌ها به دلایلی دچار مشکل شده باشد.
در اکثر موارد، این مورد، در واقع خبر خوبی است. زیرا سینه‌های شما متناسب با اشتهای واقعی نوزاد شما تنظیم شده است. به جای پر شدن سینه بین نوبت‌های تغذیه، شیر تا زمان شروع نوزاد به شیر خوردن، شروع به جریان یافتن نمی‌کند. فقط مراقب افزایش متناسب وزن و تعداد دفعات مدفوع نوزاد خود باشید؛ تا مطمئن شوید، همه چیز خوب پیش می‌رود.
گاز گرفته شدن
بیشتر نوزادان، طی یک مدتی، لثه یا دندان‌های خود را با سینه مادر تست می‌کنند. سعی کنید نوزاد را به سمت خود به نزدیک بکشید تا پستان شما، بینی او را مسدود کند و او مجبور شود برای نفس کشیدن، دهانش را باز کند. به هیچ وجه او را به عقب هل ندهید، زیرا احتمالاً سینه شما را سخت‌تر با دندان می‌گیرد.
اگر هنگام شیر دادن به کودک، هوشیار باشید، احتمالاً بتوانید لحظه‌ای را که زبان خود را برای گاز گرفتن سینه شما به عقب می‌کشد، حس کنید. آماده باشید تا در این لحظه، انگشت خود را به گوشه دهان او بچسبانید و از گاز گرفته شدن سینه‌هایتان جلوگیری کنید. با او ملایم رفتار کنید، او قصد صدمه زدن به شما را ندارد.
سخن آخر
ما در این مطلب برای حل مشکلات شیردهی سعی کردیم به شما مادران جدید، راهکارهای مفیدی را ارائه دهیم. با انجام این کارها، برخی چالش‌های معمول شیردهی را پشت سر خواهید گذاشت. اما اگر هنوز مشکلی در شیردهی دارید، از مراجعه به پزشک یا مشاور شیردهی دریغ نکنید. متخصصان شیردهی می‌توانند توصیه‌هایی را متناسب با شرایطتان برای شما داشته باشند.
از اینکه تا پایان مقاله با ما همراه بودید، صمیمانه از شما تشکر می‌کنیم. امیدواریم، این مطلب، یک مطلب مفید و کاربردی برای شما بوده باشد. اگر سوال یا نظری دارید، حتما در قسمت کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.
